Pragu i zgjedhjeve dhe në veçanti,
zhvillimet e koalicioneve të
leverdisshme ndërmjet partive politike në Shqipëri, kanë iniciuar padyshim, një
rrebesh analizash, komentesh dhe prononcimesh mes njerëzish. Në programet
televizive kanë filluar të spikasin grupet e analistëve, të opinionistëve dhe
politikanët, të cilët përpëliten të argumentojnë çudirat e botës politike
shqiptare. Disa syresh, belbëzojnë për arritje ekonomike, politike dhe shoqërore,
ndërsa të tjerët, ngjiren duke premtuar të njëjtat mirësi kombtare; zhvillim
ekonomik, politik dhe shoqëror.
Tematika e këtyre diskutimeve nuk është
risi. Dëgjuesit shqiptarë janë mësuar, tashmë çdo katër vjet, me pothuajse të
njëjtat premtime, sherre dhe sharje ndër-partiake. Çdo katër vjet, në mënyrë
sistematike, politikanët ngjiren të budallallepsin votuesit e tyre, ndërsa
analistët e varur, përpëliten ta intelektualizojnë këtë praktikë. Është kaq
unike kjo praktikë sa fatkeqsisht, sot në Shqipëri është lindur dhe rritur një
brez i tërë (që në vitin 1992), i cili nuk ka parë asnjë skenar tjetër politik
përveç këtij të sotmit. Po kaq fatkeq, është edhe fakti që ky brez, sot 21
vjeçar, ndërsa ka dëshmuar prezencën e shquar të udhëheqësve perëndimorë në politikë
dhe zëvendësimet e tyre demokratike me të tjerë, në Shqipëri dëshmojnë vetëm procesin
e thinjimit të një grupi antik politikanësh. Udhëheqësia shqiptare ngulçon të kryesohet
nga të njëjtit persona, të cilët nuk kanë ndryshuar as tonin, as sharjet, dhe
as nuancat e gënjështrave të tyre.
Sidoqoftë, në polemikën e risisë së këtij
prag-zgjedhjeje, prerja e pites pushtetore ka një karakter mjaft interesant. Për
sa është kalkuluar manipulimi i këtij pazari primitiv prej palëve, potencialisht
ekziston një mundësi kundërvepruese me impakt masiv. Unikaliteti i kësaj
prerjeje, qëndron në faktin se ajo vesh me pushtet njëkohësisht të trija partitë;
Partinë Socialiste, Partinë e Lëvizjes Socialiste për Integrim dhe Partinë
Demokratike.
- Partia
Socialiste potencialisht mund të kryesojë qeverinë e pas 23 Qershorit.
- Partia
e Lëvizjes Socialiste për Integrim merr pjesë në bashkëqeverisje dhe uzurpon
poste kyçe në këtë qeveri.
- Partia
Demokratike mban postin e Presidentit dhe kryesinë e Bashkisë së kryeqytetit,
me shumë gjasa, pas 23 Qershorit do t’i fryjë edhe bririt të opozitarit të parë.
Të tjerët, pra partitë e vogla
koalitare me fituesit e para-aprovuar tashmë, duke u kërkuar ndjesë për mospërmendjen
e tyre emërore, ata do të marrin nga një kockë për t’u përtypur gjatë këtyre
katër viteve në vijim.
Porse prerja e kësaj piteje pushtetore,
lë jashtë dhe nxjerr jashtë, shumë palë dhe shumë votues të mundshëm. Votuesit,
analistët, opinionistët, militantët, indiferentët e të gjithë të tjerët, e
kuptojnë fare qartë këtë skenar. Qenësia demokratike e një sistemi të lirë
zgjedhor përdhunohet brutalisht, duke e shpërfillur vendimin e votuesit – i
cili shprehet me anë të votës. Tri forcat – trojka sunduese shqiptare, në këtë rast
– veshin pushtetet e veta sipas rrethanave. Për të tjerët – kujt i plasi? Është
skenar i thjeshtë dhe pothuajse, faktit.
Megjithkëtë, ai që nuk është i qartë, është reagimi aktiv i votuesve ndaj arrogancës publike të kësaj ndarjeje pushteti.
Në një prognozë spekulative;
- Votuesi
i përgjithshëm nuk ndihet. Ai/Ajo është i/e papredikueshëm. Ai/Ajo mund të jetë
velur me gënjeshtrat, korrupsionin masiv dhe paftyrësinë publike. Ai/Ajo dëshiron
të votojë ndryshe. Me pazarin e vet, paria pushtet-dashëse e ka shpërfillur në
mënyre arbitrare, atë dhe votën e lirë.
- Votuesi
oportunist, i cili/e cila është mësuar të shpresojë për një vend pune – zakonisht
me afat katër vjeçar, paçka zhgenjimeve të mëparshme, përdridhet të votojë të njëtën
parti. Ky votim është thjesht një shprehje e sundimit të pushtet-dashësve mbi
fatkeqësinë ekonomike të disave. Kërcënimi dhe shpërblimi me një vend pune, në
Shqipërinë e sotme është praktikë reale.
- Votuesi
militant, nga të dy krahët e mëdhenj politik, duhet të ndihet i zhgënjyer rëndë.
Ndihet i tallur dhe i fyer. Në krahun opozitar deri tash, ai/ajo është rrahur
nga policia nëpër manifestimet kundër aferave korruptive të maxhorancës. Ai/Ajo
ka shpresuar me naivitet në luftën politike dhe fitoren zgjedhore demokratike për
një Shqipëri më të mirë, për vete dhe fëmijët e vet. Ai/Ajo e ka urryer
korrupsionin e shpallur me zë dhe figurë. Ai/Ajo ka shpresuar te vlerat, morali
dhe ideali. Në krahun pozitar, ai/ajo e ka urryer punësimin e injorantit në
postin drejtues. Ai/Ajo e ka urryer ndjesinë e frikës për të thënë atë që
mendon publikisht. Ai/Ajo e urren trajtimin e vetes si pjesë kopeje dhe
presionin për t’u servilosur deri në pështirësi.
Ky realitet politik dhe shoqëror, i
dirigjuar më së tepërmi nga realiteti i një prag-katastrofe ekonomike, është
transformuar në një habitat mllefi dhe oportunizmi me përmasa të frikshme. Si
shoqërues të përhershëm të jetës politike shqiptare, mllefi dhe oportunizmi
prezantohen gjerë në çdo aspekt të jetës. Në vend pune, në kafene, në
television, në blogje virtuale dhe kudo. Janë aq të pranishëm, sa në sajë të
influencës së tyre, nuk ngurrohet të shkruhet, të artikulohet e të
propagandohet edhe monstruoziteti, edhe injoranca, edhe paftyrësia.
Për çka vlen të përmendet, ky
prag-zgjedhjeje, ndryshe nga të mëparshmit, e dallon raportin mes mllefit dhe
oportunizmit masiv. Sot ka më shumë mllef. Ky vihet re në shkrimet publike, në
debate, në analiza dhe në diskutimet formale dhe joformale shqiptare.
Sidoqoftë, është e rëndësishme të
dallohet saktësisht habitati. Mllefi dhe oportunizmi spikasin sidomos, brenda
tri partive shqiptare, ashtu sikurse në llogoret e ndrërtuara dhe populluara
prej tyre. Në se ka mllef kundër kësaj trojke pushtet-dashëse, si brenda ashtu
edhe jashtë këtij habitati politik, ekonomik dhe shoqëror, atëhere votuesi i përgjithshëm,
votuesi militant – madje edhe votuesi oportunist – duhet të konsiderojë përdorimin
e llogjikës së vet racionale.
Pra, në njërin krah vetëvendoset
votuesi me familjen dhe vendin e vet. Përballë në gjykim, vendoset udhëheqësia.
Llogjika racionale analizon shkurt produktin e udhëheqësisë së të dyja forcave
madhore politike, në përputhje me rotacionet e tyre qesharake. Po kështu,
analizohet retorika ndërpartiake publike – këtu përfshihen premtimet, euforia
parazgjedhore, sharjet, shtrembërimet e deklarimeve të mëparshme, e gjithçka
tjetër. Përmbi çdo llogjikë dhe analizë, votuesi i përgjithshëm duhet të
konsiderojë realitetin ekonomik dhe demokratik të vendit të vet.
Në bazë të kësaj llogjike dhe analize
faktike – pa zhurmë, mllef apo eufori – ai/ajo vendos se për cilën parti, apo
individ politik duhet të votojë. Votimi kurrësesi nuk duhet të udhëhiqet nga
mllefi dhe oportunizmi. Asnjëra prej këtyre nuk siguron një të ardhme. Përkundrazi,
ata e dëmtojnë atë.
Realiteti demokratik botëror provon
një gjë në mënyrë konkluzive; Votuesi ka në dorë një të drejtë madhore, një
vendim-marrje domethënëse, një forcë vendimtare për të ardhmen e vet dhe të fëmijëve
– VOTËN. Fatkeqsisht, këtë e ka vetëm një herë në katër vjet. Prandaj, duhet përdorur
me mend në kokë.
Albert Baja
Albert Baja
No comments:
Post a Comment